Google Translatelesek de mi çevirsek Google Translatelemekse de mi çevirsek?

Dün Facebook’taki çeviri sayfalarından birinde yaptığım bir şaka yüzünden kendimi hiç istemediğim bir tartışmanın içinde buldum. Daha doğru ben tartışmayı sürdürmedim ama meslektaşlarım ve sayfa yöneticileri tatsız bir konuşmayla muhatap olmak durumda kaldılar ki benden kaynaklanan bu tatsızlık beni çok üzdü.

Mesele Google Translate.

Google Translate’in artık her dilde düzgün çeviri yapacak duruma getirilme çalışmaları, doğal olarak çevirmen sayfalarında kendine yer buldu. Bununla ilgili bir yazıya yaptığım bir şaka sonucu  bir mesletaşım (!) beni  kendimi pazarlamakla ve yalan söylemekle suçladı. Google Translate’i asla kullanmadığıma ve kullanmayacağıma nedense kendisini ikna edemedim. Hoş, bunun için çabalamadım da.

Konuya açıklık getirmek gerekirse…

Google Translate, özellikle teknik çevirmen arkadaşlarımın kullandığı bazı çeviri yazılım programlarıyla aynı şey değil. Yani yazılım programı kullanmak değil söz ettiğim, özellikle Google Translate kullanmak.  

Diğer yazılım programlarının teknik çeviride çok işe yarayabileceğini düşünüyorum. Bu konuda bir bilgim olmadığından ahkam kesmek de istemiyorum. Ama şunu tahmin edebiliyorum ki aynı tür çeviri yapan meslektaşlarımın bu çevirilerini bir yazılım programının hafızasına kaydetmeleri ve gerek duyulduğunda o kayda başvurmaları son derece yerinde. Yine de bu, edebi çeviri için asla geçerli olamaz çünkü her kitap, her yazar çok farklı. Bu yüzden hafızadan alınan bir cümleyi kullanmamız söz konusu değil.Durum bu olunca bizler, yani edebi çevirmenler, çeviri için hazırlanmış herhangi bir yazılım programı kullanmıyor, her kitabı satır satır, kelime kelime yeniden yazıyoruz. Bazen  tıpa tıp aynı cümleler bile yazarın diline, kitabın tarzına bağlı olarak farklı çevrilebiliyor çünkü. Ya da en azından ben  yazılım programı kullanan bir edebi çevirmen bilmiyorum.

Neyse… Google Translate’e gelirsek… Kendileri bir çeviri programı değil, bir komedi. Zaman içinde ne olur, nasıl düzelir bilmiyorum ama şu an için yaptığı çevirilere sadece kahkaha atıyorum. Zaman içinde düzelse bile yukarıda yazdığım sebepler yüzünde edebi çeviri için asla yeterli olmayacağını düşünenlerdenim. Evet, bizlerin işini kolaylaştırıp hızımızı arttıracak bir duruma getirilebilir ama çeviri ona teslim edilemez diyenlerdenim.

Düşüncem bu yöndeyken gruptan biri “Google Translate kullanmıyorum diyen bir çevirmen yalancıdır,” yorumunda bulundu. Ben de şaka olduğu çok açık bir biçimde kendisine cevap vererek asla kullanmadığımı belirttim. Ve… Yalancılıkla, kendimi pazarlamakla itham edildim. 🙂

Oysa kibarlık yapmadan belirteceğim gerçek düşüncem şudur: Teknik çeviride az da olsa yardımcı olabilir, hatta bu konuda zaman içinde oldukça yeterli konuma da gelebilir ama şu haliyle bana göre gerçek söylem şöyle olmalıydı: “Google Translate kullanan çevirmen, çevirmen değildir.”