Bizden Farklıysa…

Yaşadığımız toplum dışına çıktığımızda hangimiz bizi rahatsız eden önyargılarla karşılaşmıyoruz? Ülkemiz, dinimiz, alışkanlıklarımız, âdetlerimiz, köklerimiz yüzünden hangimize önyargıyla yaklaşılmıyor?

İşte son çevirdiğim kitap da bunlara değiniyor. Bizden farklı olanları nasıl dışladığımızı, hatta nasıl aşağıladığımızı gözler önüne seren bir kitap… İşitme engelli yazar Ann Clare LeZotte’nin yazdığı Show Me A Sign. On dört yaş üstü okurlar için yazılmış bir “genç yetişkin” kitabı.

Kitabın ana kahramanı Mary, Martha’s Vineyard’ta yaşayan, işitme engelli on yaşında bir kız. Ataları adaya ilk gelen Avrupalı göçmenlerden. Olay 1800lü yıllarda geçiyor. Marha’s Vineyard işitme engelli sayısının çok yüksek olduğu, her ailede hem işitme engelli hem de duyan kişilerin bulunduğu bir ada. Dolayısıyla adadaki herkes hem adaya özgü işaret dilini kullanarak hem de (duyanlar) konuşarak anlaşıyorlar ve bu, son derece olağan bir durum. Hatta öyle ki kimin işitme engelli olduğunun, kimin olmadığının farkında bile değiller diyebiliriz.

Bir gün adaya Boston’dan bir biliminsanı geliyor… Andrew Noble… Andrew Noble, ada dışındakiler için hiç de olağan görülmeyen bu durumu araştırmakta. Ona ve onun gibi düşünen insanlara göre bu bir “sakatlık”, bir “hastalık”. İşitme engelli biri akıllı olamaz, eğitimli olamaz. Bu, tedavi edilmesi gereken bir durumdur ve bu “sakatlığa” sahip insanlar onun gözünde hayvandan farksızdır.

Olay örgüsü içinde değinilen diğer bir konu da adanın asıl yerlileri olan Wampanoaglar’ın koloniler tarafından nasıl ikinci sınıf vatandaş olarak görüldükleri ve kölelik sistemi…

Tüm bunlar işitme engelli bir çocuğun gözünden aktarılırken verilen mesaj çok net: Bizden farklıysa bizden değildir; bizden değilse kötüdür; bizden değilse aptaldır. Toplumların asıl hastalığı da bu değil mi zaten? Asıl bu hastalık değil mi tedavi gerektiren? Bunu tedavi ettiğimizde dünya çok daha güzel bir yer olmayacak mı?

Kısaca ince ince işlenerek farkındalık yaratan çok tatlı bir kitap. Sorgulamaya, düşünmeye itiyor insanı ve hatta utanç duymasına neden oluyor.

Ben keyifle çevirdim. Dili çok kolaydı, benim için tam anlamıyla nefes almak oldu. Uzun sürmesinin sebebi kitap değil, o süreçte yaşadığım kayıplar, hastalıklardı. Umarım hepsi sona ermiştir.

Şimdi sırada çevirmeyi çok özlediğim bir yazar var. 🙂